تقریبا تمامی اطلاعات بانک‌ها، داده های مکان محور هستند لذا تحلیل درست و به‌هنگام این داده‌ها نقش مهمی در موفقیت طرح‌های بنیادی بانک بازی می‌کند. بانک‌ها و دیگر موسسات ارائه‌دهنده خدمات مالی از قبیل شرکت‌های بیمه، به طور مدام با این سوال اساسی روبرو هستند که مشتریان آنها در چه موقعیتی قرار دارند و چه می‌خواهند و بانک چگونه می‌تواند آنها را پیدا و جذب کند و به بهترین نحو ممکن به آنها خدمات مورد نیازشان را عرضه نماید. فاکتورهای زیادی در جذب و نگهداشت طیف وسیعی از مشتریان در وسعت مکانی قابل توجهی از کشور تاثیرگذار است. سیستم های اطلاعات مکانی(جغرافیایی) GIS به بانکها کمک می‌کند تا به درک بهتر و موثرتری از داده ها و فاکتورهای تاثیرگذار در موفقیت خود دست یابند.

 

برخی از خدمات سیستم های اطلاعات جغرافیایی در این حوزه به شرح زیر است:

• درک بهتر از بازار برای ارائه خدمات مورد نیاز در مکان و زمان مناسب برای هر مشتری و همچنین درک بهتر مدیران از ریسک برخی تصمیمات خود از قبیل اجرای یک طرح تازه و یا بستن و ایجاد یک شعبه جدید
• افزایش میزان سود از طریق پیش‌بینی هزینه و کاهش آن، جذب مشتریان و افزایش میزان رضایت آنها و به کارگیری شیوه‌های موثر در جذب هدفمند سرمایه‌های خرد و کلان
• برنامه‌ریزی در زمان مقتضی کسب و کار، تغییر به‌موقع خطوط مشی و ضوابط بانکداری و افزایش اثربخشی و تسهیل فرایند اجرایی نمودن تصمیمات
• ارزیابی و نظارت بر کیفیت و عملکرد بازوهای اجرایی بانک(شعب، دستگاه‌ها و غیره) و نیز برنامه‌ریزی برای توسعه آنها در آینده
• افزایش تعاملات درون و برون سازمانی از طریق مصورسازی و به اشتراک‌گذاری داده‌های بانک از طریق نقشه های هوشمند

ایجاد و راه اندازی سیستم های اطلاعات مکانی به عنوان یک زیر ساخت حیاتی، فرصت های بسیار گسترده‌ای را در برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت و بلند مدت بانک ایجاد می‌نماید. برخی از این فرصت‌ها عبارتند از:

۱- نمایش کلیه شعب و دستگاه های خود پرداز بر روی نقشه با کلیه اطلاعات توصیفی وابسته

ساده‌ترین خدمتی که می‌توان از یک سیستم اطلاعات جغرافیایی دریافت کرد، به نقشه درآوردن کلیه مکان های مورد دلخواه است. نقشه ها گویاترین ابزار برای کسب احاطه لازم بر توزیع داده های وابسته به مکان ما محسوب می‌شوند. از مراکز بانکی، مراکز داده، شعب، دستگاه های خودپرداز، دستگاه های کارت خوان و غیره هر یک به تنهایی می‌توانند حاوی خصیصه‌های فراوانی(اطلاعات توصیفی) باشند. نمایش هر یک از این خصیصه‌ها همراه با عوارض موجود در نقشه، جست‌و‌جوی مکانی و گرفتن گزارش مصور آماری در کسری از دقیقه را برای پرسنل بانک و کاربران عمومی به سادگی امکان‌پذیر می‌نماید.

۲- امکان تحلیل و شناخت صحیح بازار

زمانی که در تحلیل بازار بر اساس موقعیت مکانی عرضه(محصولات مالی و کلیه خدماتی که مشتریان از طریق شعب و دستگاه‌های خودپرداز دریافت می‌کنند) و تقاضا(مشتری) صورت بگیرد، به نتایج واقعی‌تر و قابل اعتمادتری منجر می‌گردد. توزیع و تحلیل مکانی عرضه و تقاضا بر روی نقشه، ضمن نمایش شفاف‌تر وضعیت بازار، برنامه‌ریزی و اجرایی کردن تصمیمات اخذ شده را نیز با سهولت و سرعت بیشتری امکان‌پذیر می‌نماید.

۱-۲ شناخت بهتر مشتریان

مشتریان بانک‌ها دارای الگوی توزیعی خاصی هستند که متاثر از مولفه‌هایی چون سطح درآمد، سطح سواد و فرهنگ، میزان شناخت مشتریان از خدمات متنوع بانک و غیره است. به عبارتی دیگر، شناخت این الگوی توزیع به ما می‌گوید که مشتریان حاضر و بالقوه بانک در کجا قرار دارند و دارای چه خصوصیاتی بوده و ما برای جذب و حفظ آنها باید چه رویکردی را اتخاذ نماییم.

۲-۲ شناخت رقبا

مقایسه الگوی پراکندگی رقبا و مشتریانشان، با الگوی پراکندگی مشتریان بانک می‌تواند افق روشن‌تری از وضعیت حال و آینده بانک نمایان کند.

۳-۲ تبلیغات هدفمند

کمپین تبلغیات بانک‌ها و سازمان‌­های بزرگ در سطح ملی و استانی با هزینه­‌های سنگینی همراه خواهند بود. می­‌توان به کمک یک نقشه و سیستم اطلاعات مکانی میزان مراجعه مشتریان به مراکز مختلف را رصد نموده و با توجه به الگوی مکانی مشتریان تبلیغات برای یک گروه مشخص از مشتریان سودده را در دستور کار بانک‌­ها قرار داد. هدفمندی تبلیغات و اعمال سیاست­‌های بازاریابی متمرکز می‌تواند در سیستم های اطلاعات مکانی به خوبی محقق شود.

۳- توسعه جغرافیایی شعب، دستگاه های خودپرداز و کارت خوان

جانمایی شعب و دستگاه های خودپرداز جدید، کار پرهزینه و همراه با ریسک است که بایستی هوشمندانه انجام شود. در سیستم های اطلاعات جغرافیایی با اعمال انواع معیارهای مؤثر در این پروسه و ترکیب هوشمندانه این لایه های اطلاعاتی تاثیرگذار، بهترین مکان را با ذکر اولویت هر منطقه، در قالب یک نقشه پیشنهاد می‌دهد.

۴- مدیریت استراتژیک طرح های بانک

طرح‌های زیادی توسط بانک اجرا می‌گردد، تاثیر هر یک از این طرح‌ها در افزایش و یا کاهش مشتریان بانک در نواحی مختلف ممکن است یکسان نباشد. این مسئله در سیستم های اطلاعات جغرافیایی می‌تواند به خوبی مورد بررسی قرار گیرد.

۵- نظارت بر عملکرد شعب و دستگاه های خود پرداز

آیا کلیه شعب و خودپردازهای بانک پاسخگوی نیازهای مناطق تحت پوشش خود در کلیه ساعات شبانه‌روز هستند؟ فاصله مشتریان حاضر و بالقوه تا این مراکز چگونه است. رقبا در پاسخگویی به این نیازها چگونه عمل می‌کنند؟ این‌ها سوالاتی است که مستلزم تحلیل و تجزیه عملکرد واحدهای خدمت‌رسان به مشتری است. به عوان مثال میزان موجودی(اعم از پول و غیره) دستگاه های خودپرداز و میزان مراجعات مشتریان در ساعات و روزهای مختلف، می‌تواند به کمک یک نقشه هوشمند، تحت نظارت مستمر قرار گرفته و برای تغذیه مناسب این دستگاه‌ها با الگوهای جمعیتی، تجاری و زمانی هر منطقه، برنامه‌ریزی‌های لازم صورت پذیرد.

۶- مدیریت بهتر املاک و دارایی های بانک

کلیه دارایی­‌های شرکت اعم از انواع کارت­‌های بانکی، وام­‌های پرداخته شده، وثیقه‌­های در گرو بانک، دستگاه­‌ها و ماشین­‌های ثابت و متحرک بانک می ‌توانند در سیستم اطلاعات جغرافیایی تحت کنترل قرار گیرند. اطلاعات هر یک از این دارایی­‌ها اعم از وضعیت فیزیکی و کارکرد، زمان تعویض یا تعمیر و ارزش به‌روز آنها و بسیاری از اطلاعات دیگر همگی در این سیستم، پردازش و مشاهده می­‌گردند.

۷- ناوبری پول

سیستم های اطلاعات مکانی بستر مناسبی برای مدیریت ناوگان پول‌رسانی با استفاده از GPS است. حصول اطمینان از کارآیی و حسن اجرای عملیات انتقال پول از مراکز به شعب و دستگاه های خودپرداز، از طریق مسیریابی، زمانبندی و نظارت بر موقعیت هر یک از خودروهای پول‌رسان در سطح شهر و در سیستم‌های مدیریت ناوگان مبتنی بر GPS و GIS انجام می‌پذیرد. این سرویس با پیشنهاد مسیرهای مناسب به صورت هوشمندانه می‌­تواند کمک شایانی در صرفه‌جویی سوخت مصرفی وسایل نقلیه و زمان تردد و افزایش امنیت آن­ها در سطح شبکه به منظور رسیدن به مقصد نماید.